Njihova istraživanja, započeta 1980-ih, pokazala su da se kvantni efekti, koji su do tada bili smatrani isključivo mikroskopskim pojavama, mogu javiti i u sistemima dovoljno velikim da ih je moguće držati u ruci. Naučnici su eksperimentima dokazali da električno kolo može pokazivati ponašanje koje narušava zakone klasične fizike.
„Dobitnici su demonstrirali da elektron, kada dođe do raskrsnice u kolu, ne bira samo jedan put, već se kreće u oba smjera istovremeno. To je fenomen kvantne superpozicije“, objasnio je profesor fizike sa Univerziteta u Oxfordu Vlatko Vedral.
U svojim eksperimentima Clarke, Devoret i Martinis koristili su superprovodnike – materijale koji mogu provoditi električnu struju bez otpora – razdvojene tankim slojem izolatora u postavci poznatoj kao Josephsonova spojnica. Time su uspjeli pokazati kako elektroni u takvom sistemu mogu „proći kroz barijeru“ zahvaljujući kvantnom tunelovanju.
Predsjednik Nobelovog komiteta za fiziku Ole Eriksson naglasio je da „kvantna mehanika, iako stara više od jednog stoljeća, i dalje iznenađuje i ostaje temelj svih modernih tehnologija“.
Otkriće dobitnika iz 2025. godine smatra se prekretnicom u razvoju kvantnih tehnologija nove generacije, uključujući kvantne računare, senzore i sisteme šifriranja.
Nobelova nagrada za fiziku tradicionalno se dodjeljuje u Stokholmu početkom oktobra, kao dio „Nobelove sedmice“, koja slavi najznačajnija dostignuća u nauci i miru.
