UIO BiH: Strateški ciljevi digitalizacija i prelazak na bespapirno poslovanje

Na taj način je UIO postala prvo sertifikaciono tijelo za izdavanje kvalifikovanih elektronskih potvrda na državnom nivou od 21.05.2021. godine, pod nazivom Ovjerioc Uprava za indirektno oporezivanje, kod Ministarstva komunikacija i transporta Bosne i Hercegovine.

“Radi se o zaista veoma složenom procesu u kojem je UIO morala ispuniti mnoge veoma zahtjevne standarde i dobiti međunarodnu sertifikaciju. Sve to smo završili uz stručnosti tima u UIO, ali i uz veliku podršku Delegacije EU u BiH, koja je donirala značajnu informatičku i laboratorijsku opremu Upravi za unapređenje ključne informaciono-komunikacione infrastrukture.

Radilo se o 1250 laptopa i desktop računara, servere, firewalle, i sl., a dobili smo svu ostalu vrstu podršku na putu da UIO postane sertifikaciono tijelo za izdavanje digitalnog kvalifikovanog potpisa”, rekla je mr. Svjetlana Perković, pomoćnik direktora - operativni rukovodilac Sektora za informacione tehnologije.

Činenica da UIO izdaje kvalifikovane elektronske potvrde znači da poslovna zajednica i fizička lica mogu od druge polovine 2021. godine podnositi zahtjeve Upravi za dobijanje digitalnih kvalificiranih potvrda za korištenje elektronskih usluga koje su trenutno dostupne.

Prva elektronska usluga koja je ponuđena poslovnoj zajednici u BiH od strane Uprave je NCTS – novi kompjuterizovani provozni sistem od avgusta 2022. godine. Izrada ovog softvera je finansirana iz sredstava EU IPA. Osim izrade softvera imali smo jedan period i održavanje softvera fiannsirano iz sredstava EU IPA.

“Tako su carinski obveznci –učesnici u carinskoj proceduri provoz, postali prvi korisnici digitalnog kvalifikovanog potpisa u BiH na način da sve svoje dokumente u postupku elektronskog provoza roba ovjeravaju na novi način i šalju u Informacioni sistem UIO isključivo elektronskim putem, potpisane kvalifikovanom svojom elektronskom potvrdom”, dodala je Perković.

Nakon toga UIO je proširila ponudu svojih elektronskih usluga i servisa baziranih na elektronskim dokumentima potpisanim digitalnim kvalificiranim potpisom, kao što su podnošenje PDV i akciznih prijava.

Od avgusta 2022. godine podnose se elektronskim putem (provozne carinske) prijave, poreske PDV i PDA prijave od strane velikih obveznika indirektnih poreza od poreskog period juni 2023. godine, dok je podnošenje poreske prijave od strane onih koji nisu u kategoriji “velikih obveznika indirektnih poreza” obavezno od poreskog period januar 2024. godine. Do danas je u UIO podneseno preko 1.800.000 elektronskih dokumenata potpisanih kvalifikovanim digitalnim potpisom.

Takođe, planirano je unapređenje i uvođenje novih elektronskih usluga i servisa koje pruža UIO vezano za carinski i poreski podsistem, a poduzimaju se značajni koraci ka uvođenju bespapirnog poslovanja poslovne zajednice sa UIO.

“Od 2021. godine Uprava je registrovana kao Ovjerilac UIO i potpisivanje se vrši uz upotrebu kvalifikovane elektronske potvrde upotrebom računara, čitača kartica i kartice na kojoj je smješten privatni ključ, što se generalno pokazalo kao ograničavajući faktor u doba raširene upotrebe mobilnih telefona ili tableta. Zbog toga se prešlo na izradu unapređenog, modernog tehničkog rješenja za upotrebu potpisa u cloudu-u (oblaku) smještenog na infrastrukturi UIO” istakla je Perković, govoreći o planovima za narednu godinu.

Na ovaj način će se modernizovati upotreba kvalifikovanog elektronskog potpisa koji neće biti vezan samo za karticu (fizički medij), već će potpisivanje biti moguće sa bilo kog mjesta uz upotrebu npr. mobilne aplikacije. Ovaj softver je finansiran iz sredstava EU IPA.

Prednosti su očigledne, kao npr. nema potrebe da korisnik brine o bezbjednom čuvanju ključeva lokalno, potpisi su dostupni sa bilo kog uređaja koji ima pristup internetu (računar, telefon, tablet ili laptop), a i na ovaj način je smanjena administracija i podržavni su svi važeći zakoni i standardi (npr. eIDAS u EU).

Uprava za indirektno oporezivanje je posvećena digitalizaciji javne uprave i jedan od strateških ciljeva je digitalizacija i prelazak na bespapirno poslovanje. Kao jedan od najvažnijih koraka ka dostizanju ovog cilja je i činjenica da je Uprava od samog početka prepoznala značaj digitalizacije, a samim tim i značaj elektronskog potpisa, odnosno tehnologije čijom se primjenom u sistemima elektronskog poslovanja omogućava provjera autentičnosti potpisnika ili dokumenta, čime se zamjenjuje tradicionalni potpis i pečat. Cilj UIO je da u potpunosti pređe na bespapirno poslovanje sa obveznicima indirektnih poreza, koji će uz posjedovanje digitalnog kvalifikovanog potpisa izdanog od strane UIO sva svoja prava i obaveze moći ostvariti puno brže, jednostavnije i jeftinije isključivo elektronskim putem.

Istovremeno, prednosti digitalizacije i uvođenja kvalifikovanog elektronskog potpisa su: značajna ušteda vremena, ubrzanje i modernizacija poslovnih procesa, a istovremeno brža i sigurnija komunikacija između javne uprave, poslovne zajednice i građana.

“Kao i do sada UIO i u budućem periodu očekuje značajnu pomoć Delegacije EU u BiH u svim procesima vezano za digitalizaciju UIO, kao najvažnije institucije za fiskalnu stabilnost Bosne i Hercegovine”, zaključila je Perković.

(Vijesti.ba)