Njemački medij o predsjedniku Srbije: "Vučić, omiljeni diktator Evrope"

- Kada su Aleksandar Vučić i Viktor Orbán zajednički otvorili željezničku stanicu u Novom Sadu 2022. godine, to je trebalo biti simbol napretka Srbije i regionalnog povezivanja. No, na jednogodišnjicu urušavanja stanice, u nesreći u kojoj je poginulo šesnaest ljudi, taj simbol je postao odraz napetosti između strateških interesa Evropske unije i režima obilježenog korupcijom i autoritarizmom - piše u analizi njemačkog medija.

Evropska unija, navodi se u tekstu, u velikoj mjeri zavisi od predsjednika Vučića kada je riječ o očuvanju svojih interesa na Zapadnom Balkanu – posebno u pogledu pristupa litijumu u Srbiji. Ovaj resurs je ključan za evropske napore da smanji zavisnost od Kine i obezbijedi kritične minerale za zelenu tranziciju, što je potvrđeno i u Zakonu o kritičnim sirovinama. Srbija posjeduje jedno od najvećih nalazišta litijuma u Evropi, u dolini Jadra, koje bi moglo zadovoljiti čak 90 posto evropske potražnje. Međutim, ta zavisnost je vezala Brisel uz sve autoritarniju vlast, koju mnogi građani Srbije doživljavaju kao korumpiranu i represivnu.

- Pod Vučićevim vodstvom, Srbija održava bliske odnose s Rusijom i Kinom, dok se istovremeno predstavlja kao ključni kandidat za članstvo u EU. Proces pristupanja obilježen je selektivnim nadzorom, pri čemu Brisel godišnje pruža oko 300 miliona eura bespovratne pomoći, ali ne vrši ozbiljan pritisak zbog nazadovanja demokratije i odbijanja Srbije da uvede sankcije protiv Moskve. Vučićevo savezništvo s Orbánom dodatno izaziva zabrinutost da bi pristupanje Srbije moglo ojačati proruski blok koji predvode Mađarska i Slovačka - navodi se u članku Eurointelligensa.

Ipak, u 2024. godini Beograd je isporučio oko 800 miliona eura vrijedno oružje Ukrajini, a strah da bi oštriji stav mogao odgurnuti Srbiju ka Pekingu i Moskvi naveo je Brisel na umjerene reakcije. To se ogleda i u nedavnoj rezoluciji Evropskog parlamenta, kojom se osuđuje državna represija, ali bez konkretnih mjera.

- Protesti koji su počeli nakon urušavanja željezničke stanice u Novom Sadu prošlog novembra prerasli su u pokret na nacionalnom nivou, s jasnim zahtjevima za odgovornost i slobodne izbore. Tokom vikenda, desetine hiljada ljudi ponovo su izašle na ulice, obilježavajući godišnjicu šesnaest minuta šutnje za poginule i obnavljajući zahtjeve za Vučićevom ostavkom - navodi se.

Mnogi građani sada Brisel vide kao saučesnika u održavanju Vučićevog režima. Prema istraživanju Eurobarometra, podrška za članstvo Srbije u EU pala je s 64 posto u 2020. godini na samo 33 posto u 2025. godini.

- Za razliku od ranijih protesta u Srbiji, ovaj pokret ne jenjava. Njega pokreće dublje nezadovoljstvo, nepovjerenje u vlast i osjećaj izdaje evropskih ideala. Dok se protesti nastavljaju i godinu dana kasnije, ambicije EU na Zapadnom Balkanu ostaju vezane uz nestabilan i sve manje pouzdan režim - zaključuje portal Eurointelligens.

(Vijesti.ba)